Narcyzm

Narcyzm jako pojęcie, wywodzi się ze starożytności i dotyczy młodzieńca – … Narcyza zakochanego we własnym odbiciu. Poza tym, tak głęboko przekonanego o swojej doskonałości, że już nikt i nigdy nie mógł mu dorównać.

Dziś, narcyzm trafił do psychologii i określa najogólniej rzecz biorąc ludzi, o zaburzonym obrazie własnej osoby, polegającym na:

• Wyolbrzymianiu siebie.
• Przekonaniu o własnej doskonałości.
• Braku umiejętności i odczuwaniu nawet takiej potrzeby, by uwzględnić racje i potrzeby kogo innego, poza samym sobą.

Kłamstwo, jest po prostu narzędziem do osiągnięcia tego, na czym mu zależy.

Narcyzm – podejście naukowe

Opisując sposoby postępowania Narcyza prof. Ni wyróżnił osiem charakterystycznych zachowań, na które powinniśmy zwrócić szczególną uwagę:

1. JESTEM ŚWIETNY

Za każdym razem, to on jest ”naj”, najlepszy, najpiękniejszy, najmądrzejszy, najlepiej ubrany, o najlepszych kontaktach, najbardziej pewny siebie. Narcyz głośno i bez skrępowania podkreśla to wszędzie i zawsze.                       

2. JESTEM LEPSZY OD CIEBIE I KAŻDEGO INNEGO

Czyli nikt, nigdy, nigdzie, nie ma cienia szansy aby mi dorównać, a tym bardziej przekonać mnie, że jest inaczej.                      

3. OBIECUJĘ CI, ŻE …

Nie ma takiej obietnicy, której Narcyz Ci nie złoży, po to, by otrzymać to, na czym mu zależy. Jednak żadnej obietnicy nigdy nawet przez chwilę nie zamierzał dotrzymać. Wychodzi bowiem z założenia, że jest ponad to, a takie bzdury jak słowność, są dla plebsu, pospólstwa.                                                                        

4. O NIC SIĘ NIE MARTW

Poczucie wyższości, to wystarczający powód do beztroski, do respektowania granic i ograniczeń, one po prostu jego nie dotyczą! Są dla frajerów.

5. TO NIE MOJA WINA

Każdy błąd, każda pomyłka i inne niepomyślne zdarzenie, nigdy nie są wynikiem jego pomyłki. Zawsze jest jakiś ”kozioł ofiarny”, który zawalił, nie dopatrzył, zawinił. „Jego doskonałość”- Nigdy.

6. KOCHAM CIĘ

To komunikat, który powinniśmy odczytać:  POTRZEBUJĘ CIĘ. Nie doszukujmy się w nim nic, co da się wytłumaczyć inaczej. Narcyz bowiem potrzebuje nas, by użyć jako ”narzędzia” do osiągnięcia własnych celów. Kiedy przestaniemy być niezbędni, zostawi nas jak zbędny balast.

7. ZMIENIĘ SIĘ

Narcyz bezwzględnie dba tylko o siebie i swoją wygodę i potrzeby. Postawiony ”pod ścianą”, tracąc grunt pod nogami potrafi nawet podjąć terapię. Nie robi tego jednak dla dobra związku czy relacji. Traktuje to jak kolejną możliwość zdobycia ”narzędzi kontroli”, odroczenia nieprzyjemności, zyskania na czasie. Nigdy nie chodzi o poprawę relacji, ale o dominację.

8. JESTEŚ MOIM ROZCZAROWANIEM

Bezwzględność i ranienie innych, nie ma dla niego tajemnic. To, że ktoś go rozczarował oznacza ni mniej ni więcej, tylko to, że ośmielił się go skrytykować, mieć własne zdanie, sprzeciwił się. Nie był ”lustrem” doskonałości.

Jak działa Narcyz?

Na początku roztacza swój niewątpliwy urok, by ”omotać” zdobycz.

Manipuluje bez skrupułów.

Opowiada ”niestworzone historie”, by nawet sobie samemu wydać się jeszcze idealniejszym…

Z tego, co już powiedziałam, może wyniknąć błędny obraz pewnego siebie, aż do brawury człowieka.

Nic bardziej mylnego. 

Narcyz potwornie się boi!                         

A jakie są największe lęki takich osób?

Przede wszystkim:

• Utrata kontroli.
• Odkrycie prawdy, o nieprzeciętnie niskim poczuciu własnej wartości ukrywanym pod maską. Co ciekawe, im głośniej ”wrzeszczy”o  sobie, tym to poczucie własnej wartości jest niższe.
• Odkrycia, że panicznie lęka się bycia zwykłym ”szarym” człowiekiem.
• Braku zdolności do samokrytycyzmu i wyciągania wniosków ze swoich błędów.

Jak zdemaskować Narcyza?

Nie jest prawdą, że mimo mistrzowsko opanowanych technik manipulacji i kłamstw nie można zdemaskować Narcyza.

Można i to bardzo prosto:

1. Obserwacja zachowania i wypytywanie o szczegóły.
2. Bycie niezależnym w myśleniu, a zatem mało podatnym na manipulacje
3. Bycie niezależnym finansowo, to także jeden ze sposobów ”trzymania narcyza na dystans”.

Narcyzm – po czym go poznać? – przykłady

Na koniec kilka przykładowych sytuacji, które powinny wzbudzić naszą czujność:

1. Jesteśmy umówieni, a ten ktoś nie przychodzi i nie powiadamia nas. Później taka sytuacja się powtarza.  
2. Pisze do nas wiadomość, i żąda natychmiastowych odpowiedzi. Jeśli jest odwrotnie, bez ogródek potrafi nam nawymyślać i to nie przebierając w słowach.
3. W skrajnych przypadkach, kiedy nas poszarpie potrafi powiedzieć, że to my sami zrobiliśmy sobie krzywdę po to, by go oczernić.                    

Tak czy inaczej, dla własnego zdrowia psychicznego i fizycznego także powinniśmy być czujni i trzymać się od narcyzów  z daleka.